Bezpieczeństwo jądrowe
Bezpieczeństwo jest priorytetem europejskiego przemysłu jądrowego. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa nie podlega negocjacjom z punktu widzenia długoterminowej eksploatacji istniejących elektrowni jądrowych, nowych projektów oraz zdobycia akceptacji społecznej i zaufania do technologii jądrowej. W każdym kraju, który wykorzystuje energetykę jądrową lub rozpoczyna jej budowę, bezpieczeństwo wszystkich obiektów jądrowych regulują rygorystyczne przepisy, nad którymi czuwa niezależny organ dozoru jądrowego.
Na poziomie UE dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa przyjęta w 2009 r. i zmieniona w 2013 r. ustanawia ramy bezpieczeństwa jądrowego w oparciu o zasadę dalszej harmonizacji norm bezpieczeństwa w obiektach jądrowych w całej UE. Istnieją też międzynarodowe przepisy takie jak m.in konwencje z Espoo i Aarhus, które zapewniają możliwość udziału społeczeństwa w procesie decyzyjnym oraz regulują kwestie minimalizacji wpływu energetyki jądrowej na środowisko.
Rola Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej
Na poziomie międzynarodowym standardy bezpieczeństwa Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) zapewniają system podstaw i wytycznych zapewniających bezpieczeństwo. Normy odzwierciedlają międzynarodowy konsensus co do tego, co stanowi wysoki poziom bezpieczeństwa w elektrowniach jądrowych i mają zastosowanie przez cały okres istnienia obiektów i działań.
Energia jądrowa jest źródłem czystej energii od ponad pół wieku. Wszystkie obiekty jądrowe działają pod ścisłą kontrolą krajowych organów regulacyjnych, które pilnują, aby operatorzy dokonywali modernizacji niezbędnych do zagwarantowania stale rosnącego bezpieczeństwa w swoich elektrowniach. Silny i niezależny organ dozoru jądrowego odpowiednio umocowany w przepisach prawa jest podstawą programu bezpiecznej energetyki jądrowej.
Kultura bezpieczeństwa
Utworzenie silnej kultury bezpieczeństwa jądrowego oraz odpowiedniej ochrony fizycznej jest jedną z podstawowych zasad zarządzania organizacją zajmującą się materiałami promieniotwórczymi oraz bezpieczną eksploatacją obiektów jądrowych. Taka kultura wpływa na strukturę i styl organizacji, a także postawy, podejścia i zaangażowanie osób na wszystkich poziomach organizacji.
Ochrona radiologiczna
- Uzasadnienie wykorzystania – czy sytuacja narażenia jest ogólnie korzystna? tj. czy oczekiwane korzyści dla jednostek i społeczeństwa przewyższają szkody?
- Minimalizacja narażenia – możliwie niska wartość dawki indywidualnej, która służy jako parametr optymalizacji dla źródła.
Bezpieczeństwo fizyczne oraz ochrona materiałów jądrowych
Aby uniemożliwić wykorzystanie materiałów promieniotwórczych w niecnych celach są one rygorystycznie chronione i ewidencjonowane. Na szczeblu krajowym i międzynarodowym obowiązują rygorystyczne zasady i środki zapobiegające przedostawaniu się materiałów promieniotwórczych w niepowołane ręce. MAEA jest jednym z kluczowych podmiotów pomagających decydentom i ekspertom na całym świecie w poprawie bezpieczeństwa nuklearnego, zarządzaniu źródłami promieniotwórczymi i zwalczaniu proliferacji.
W wyniku stale rosnącego wykorzystania substancji promieniotwórczych m.in. w przemyśle czy medycynie transporty stają się częstsze i większe. Każdego dnia przewożone jest na świecie około 15 milionów sztuk przesyłek zawierających materiały promieniotwórcze.
Aby zapewnić bezpieczny transport tych materiałów radioaktywnych, ustanowiono międzynarodowe ramy łączące wymogi regulacyjne, certyfikację opakowań, inspekcje i system monitorowania. Promowane jest także wdrażanie coraz ściślejszych przepisów dotyczących bezpieczeństwa transportu, co zaowocowało wzorowymi wynikami w zakresie bezpieczeństwa i ochrony transportu na całym świecie.
Planowanie awaryjne na wszelki wypadek
Elektrownie jądrowe są niezwykle bezpiecznymi obiektami. Ich bezpieczeństwo tak samo wysokie jak odnawialnych źródeł energii: wiatru i słońca. Kultura bezpieczeństwa wymaga jednak utworzenie dodatkowej warstwy zabezpieczeń jaką jest planowanie awaryjne. Zezwolenia na eksploatację elektrowni jądrowych obejmują wymogi dotyczące opracowywania i utrzymywania planów awaryjnych spełniających kompleksowe wymagania. Plany gotowości na wypadek sytuacji kryzysowych zapewniają, że elektrownie jądrowe mogą wdrożyć odpowiednie środki w celu ochrony społeczeństwa w przypadku zdarzenia radiacyjnego.
